Avrupa Birliği denetçileri, Suriyeli mültecilerin Avrupa’ya gitmelerinin engellenmesi için Türkiye’ye verilen milyarlarca avronun denetimlerinde istedikleri verilerin sunulmadığını öne sürdü

Avrupa Birliği (AB), Türkiye ile 2016 yılında imzaladığı Göç Anlaşması’yla Suriyeli mültecilerin Türkiye’de tutulması karşılığında Ankara’ya 6 milyar avro vermeyi taahhüt etmiş, 2021’de AB liderleri anlaşma kapsamında 3 milyar avronun daha verileceğini duyurmuştu. Bugün AP'de yayımlanan bir habere göre AB’nin Türkiye’ye mültecileri ülkede tutması için verdiği fonları denetleyen yetkililer istedikleri verilerin kendilerine sunulmadığını belirterek, fonun etkili olup olmadığını anlayamadıklarını söyledi. AB’nin Göç Anlaşması kapsamında Türkiye’ye sağladığı fonlar, 4 milyonun üzerinde kayıtlı Suriyeli mülteciden bir kısmına harcamaları için nakit ödeme kartı temini, eğitim, sağlık gibi hizmetlerinin iyileştirilmesi, topluma daha iyi entegrasyonlarının sağlanması ve savaştan kaçan göçmenlerin ihtiyaçları doğrultusunda bazı tesisler inşa edilmesinde kullanılmak için gönderilmişti. Milli Eğitim Bakanlığı 'bizde de veri yok' demiş Sözkonusu fonların nasıl kullanıldığını denetleyen Avrupa Sayıştayı olarak da bilinen Avrupa Denetçiler Mahkemesi (ECA), Milli Eğitim Bakanlığı’nın istedikleri bazı verileri kendilerine vermeyi reddettiğini bildirdi. ECA üyesi Bettina Jacobsen gazetecilere yaptığı açıklamada “Avrupa vatandaşlarının AB’nin fonladığı çeşitli kalkınma ve insani projelerden elde edilen sonuçları görmek isteyeceklerinden oldukça eminim” dedi. Avrupa Komisyonu’na göre Türkiye’deki mültecilerin eğitimine destek için en az 530 milyon Avro gönderildi. Bu paranın öğretmenlerin maaşları, eğitim ekipmanının sağlanması, Türkçe eğitimi ve öğretmen eğitiminde kullanılması gerekiyordu. Denetçiler AB desteği alan okulların, bu okullara giden mülteci çocukların listesinin yanısıra eğitim dışındaki çocukların okul sistemine yeniden entegre edilip edilmediğini, bu çocukların Türk öğrencilerle karşılaştırmalı sınav geçme oranlarına ilişkin bilgi istedi. Jacobsen bu veriler olmadan AB’nin eğitim projelerinin etkisini ve sürdürülebilirliğini ölçemeyeceklerini dile getirdi. AP’nin konuştuğu, adı açıklanmayan bir AB denetçisi Milli Eğitim Bakanlığı’nın kendilerine bu bilgileri vermemesini “Sadece ellerinde bu verilerin olmadığını iddia ettiler” diye açıkladı. “Biz bu verilerin normalde varolması gerektiğini biliyoruz” diyen aynı denetçi MEB’in bu verileri neden vermek istemediğini tahmin edemeyeceklerini ifade etti. Bir ECA yetkilisiyse ülke yetkililerinin denetçilerle işbirliği yapmakta başarısız olmasının görece nadir rastlanan bir olay olduğunu söyledi. Denetçilerden Avrupa Komiyonu'na da eleştiri AP’nin haberine göre paranın doğru bir biçimde harcandığını güvenceye almakla sorumlu olan denetçiler ve komisyon yetkilileri hem ortak hem de bireysel olarak yaptıkları başvurulara karşın sözkonusu verilere ulaşamadılar. Denetçilerin Türkiye’deki denetimlerinde AB fonlarından yararlanan bazı okul ve hastaneleri ziyaret edebildikleri ve tesislerin  mülteciler ve Türk öğrenciler tarafından kullanıldığını ve öğretmenlerin orada çalıştığını tespit ettikleri kaydedildi. Öte yandan denetçiler pandemi, 6 Şubat depremleri ve Türkiye’deki yüksek enflasyon gözönüne alındığında AB finansman paketinin Türkiye’deki “mültecilere ve ev sahibi topluluklara ilgili desteği sağladığı” tespitini yaptı. Ancak Jacobsen denetçilerin Avrupa Komisyonu’nun “proje bütçeleri değerlendirmesinde zayıflık bulduğunu” da belirterek AB’nin yürütme organı komisyonun “proje maliyetlerinin makul olup olmadığını sistematik olarak değerlendirmediğini ya da başka projeler arasındaki benzer maliyetleri karşılaştırmadığını” dile getirdi.